Kako kažu naučnici nećemo se uskoro vratiti starom životu, ali koronu će ubiti nešto sasvim neočekivano
Od početka pandemije postavlja se samo jedno pitanje – kada će kraj?
Iako je već svima preko glave priče o korona virusu i mjerama prevencije, budućnost u ovom trenutku izgleda veoma neizvjesno i nije sigurno kada ćemo moći da se vratimo životu koji smo živjeli prije korona virusa.
Početkom marta počeo je svjetski karantin koji je nekoliko mjeseci kasnije prekinut, ali sa naglim širenjem korona virusa u posljednjih mjesec dana pojedine zemlje, kako bi održale zdravstveni sistem stabilnim, razmišljaju o ponovnom zatvaranju.
Španska groznica, H1N1, H2N2
Ako analiziramo prošlost, u nedavnoj istoriji najsmrtonosnija je bila N1H1 španska groznica 1918. godine, koja je ubila oko 50 miliona ljudi širom svijeta u periodu od dvije godine. Nekoliko decenija kasnije, odnosno 1957. godine, desila se druga pandemija N2H2, koja je pokosila oko milion ljudi. Potom 1968. godine H3N2 pandemija gripa imala je sličan smrtni ishod. Prije 11 godina pojavila se još jedna pandemija gripa, poznatija kao svinjski grip, koja je rezultirala smrtnim ishodom 284.000 ljudi.
Pojedini naučnici pokušavaju da naprave paralelu između kovida-19 sa prethodnim pandemijama kako bi ustanovili kada bi mogao da se desi kraj, ali kovid-19 se ponaša potpuno drugačije od drugih virusa, ističe doktorka Natali Mek Dermot iz Nacionalnog instituta za javno zdravlje, prenosi “Independent”. Ona akcentuje jedinstvenu prirodu kovida-19.
Kovid-19 je jedinstven virus
“Ova pandemija je jedinstvena u kontekstu sposobnosti i brzine kojom se širi. Veoma je zarazna i sklona visokoj transmisiji, a opet rezultira slučajevima koji su asimptomatski, ali zarazni. Svi ovi faktori otežavaju njenu kontrolu i praćenje”, objašnjava doktorka.
Natali Mek Dermot kaže da ako uporedimo ovu pandemiju sa epidemijom ebole, koja nije bila prenosiva u slučaju ljudi koji su bili asimptomatični, dolazimo do velikog problema.
“U periodu inkubacije kod ebole, koji traje 21 dan, kada se ljudi tehnički zaraze, ali nisu još razvili simptome, nisu zarazni. Kod kovida-19 je potpuno drugačiji slučaj”, dodaje doktorka.
Zbog jedinstvene prirode kovida-19 teže ju je pratiti. S druge strane, drugi virusi koji cirkulišu, uglavnom su pod kontrolom i ne prave problem na svjetskom nivou.
Virusi ostaju decenijama
Doktor Džulijan Tang, profesor, klinički virusolog i plumolog, rekao je da je španska groznica trajala dvije godine, ali da je virus cirkulisao još 40 godina sve dok ga nije zamijenio drugi virus H2N2. Džulijan Tang kaže da naučnici pokušavaju da shvate kako je jedan virus zamijenio drugi.
H2N2 je bio manje opasan po ljude, navodi naučni časopis New Scientist jer su ljudi već imali iskustvo sa H1N1, isti virus H1N1 koji je prouzrokovao svinjski grip 2009. godine, koji cirkuliše i dan-danas, ali sa manjim posljedicima i rizikom zaraze.
Kako se navodi, imunitet krda nije u opticaju u slučaju kovida-19 jer ga je nemoguće postići. Za razliku od drugih vriusa, kovid-19 kratko živi, odnosno antitijela ljudi koji su ga preležali traju od šest do 12 mjeseci, a nakon toga mogu ponovo da se zaraze.
Zato su fizička distanca od dva metra, maske i mjere prevencije u vidu dezinfekcije jedino trenutno rješenje. Zapravo iste mjere su važile za vrijeme španske groznice.
Doktor Džulijan Tang kaže da vakcina za velike boginje nije riješila problem sa velikim boginjama.
“Velike boginje nisu nestale sa vakcinom. I dalje postoje, ali se prate, vakcinišu, izoluju. Dakle, u pitanju su ujedinjeni napori da se kontrolišu i ne izazovu veći problem”, objašnjava doktor.
Da li će virus nestati vremenom?
Doktor Mek Dermot kaže da pandemija u nekom trenu mora “samu sebe ubiti” i da je važno da broj zaraženih ostane na najnižem mogućem nivou.
Pitanje je kada će vakcine biti gotove. Ako ne budu završene u skorijoj budućnosti, naučnici brinu da pandemija koja se ponaša potpuno drugačije nego druge može da potraje godinama, sve dok ne bude više prijetnja sa povremenom i manjom cirkulacijom. Ako je španska groznica cirkulisala 40 godina poslije dvije smrtonosne godine, isto to može da se dogodi i sa kovidom-19.
